Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу хэмээх сургаал оршвой (1)

XIX зууны нэрт бичгийн хүн, соён гэгээрүүлэгч, тавдугаар ноён хутагт Данзан Равжаагийн     “Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу хэмээх сургаал” оршвой.

Гурван эрдэнэд итгэнэ.

Хязгаар газрын нэгэн хүн Төр гэрэлтийн тавдугаар оны барс сарын 18-ны шөнө зүүдэлсэн нь:

Нэгэн хүн цаасан шувуу нисгэж байна. Тэр цагт нэгэн хүмүүн ирээд нисгэгч хүмүүнээс ийн асууруун.

    Энэ шувууг хийхэд хямд буюу хэмээвэл,Хямд гэв.

Бас өөр хийхэд хямд юу буй, хэмээвээс, Муу үйл хямд гэв.

    Ямар юм цөөн буй, хэмээвээс, Өөрийн биеийг үл өмөөрөгч хүмүүн цөөн гэв.

Ямар юм олон буй хэмээвээс, Сэрэмжгүй муу заяатан олон гэв.

    Ямар юм муухай буй, хэмээвээс, Үл мэдэгч муухай гэв.

Юу сайхан буй хэмээвээс, Саруул ухаан сайхан гэв.

    Юу хортой буй хэмээхэд,  Өст сэтгэл хортой гэв.

Юу тустай буй хэмээхэд, Сайхан сэтгэл тустай гэв.

    Юу худал буй хэмээхэд, Энэ нас худал гэв.

Юу үнэн буй хэмээхэд, Гурван эрдэнэ үнэн гэв.

    Юу муу буй хэмээхэд, Хүний ном үгүй нь муу гэв.

Юу сайн гэхэд Чин сэтгэл сайн гэв.

    Энэ цагийн хүний жам ямар гэхэд, Аяа, аяа хуухай энэ цагийн хүний сэтгэлийг санах тутам

    Ертөнц лүгээ нөхцөхийн чагтага тасран зүрх догдлох мэт энэ бүлгээ.