"Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу хэмээх сургаал" оршвой (12)

(Үлэмж мэргэн эс боловч омог сэтгэлгүй болбоос сургаж болно гэвэй.) 

Тэр хүн:

Тийм бөгөөс надад мэдэхэд хямд

Хийхэд хялбар

Явахад амар

Санахад томьёотой

Нэгэн сургаал айлдаж хайрламуй.

Гадна биеийн явдал

Дотоод хэлний үг

Нууц сэтгэлийн чиг

Гурвуулны ерөнхий байдлыг ямар мэт явах буй.

Гадаа амины аж төрөх

Дотоод их бага төрийн нууц явдал

Дээдийн номыг бүтээхийн зэргийг ямар мэт явах?

Жаргах цагт санах санаа

Зовох цагт хатамжлах сэтгэлийг

Надад айлдаж хайрла. Хэмээсэнд

 

2. 

Нисгэгч хүн өгүүлрүүн:

Гадаад биеийн явдал гэвэл:

Ёстныг хүндэл

Настныг баярлуул

Ачтанаа өргө.

Бачтанаас зайл.

Сайнаас бүү сал.

Садныг бүү эр.

Олныг бүү арилж.

Огт бүү харамла.

Олон дараагаар хэрэггүй явдлыг бүү арвитга.

Онц зөрүүлхэж, дээдсээс бүү сал.

Муу нөхөртэй бүү нөхц.

Зүйл бүрийн хувцас бүү өмс.

Зүг тал үгүй бүү гайхуул. 

3.

Хэлний өгүүлэх хэмээвээс:

Хэвцгийрхэж хэрүүл бүү үүсгэ.

Хэгжүүрхэж омог бүү үүсгэ.

Хэлбэрч олон янз бүү урва.

Саваагүй тохуун үг бүү хэлэлцв

Санамсаргүй үг бүү хэл.

Эвлэж муу санаатантай бүү зөвш

Эвдэрч олон зан бүү гарга.

Хордож бусдын гэмийг бүү малт.

Ховсорч хэрэггүй үг бүү зөө.

Хуурч элдэв башир бүү хэл.

Хоцорч нөхөр үгүй бүү суу хэмээвэй.