11/12/2013

Анд барилдах ёслол (2)


ᠠᠨᠳᠠ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠣᠬᠤ ᠶᠣᠰᠤᠯᠠᠯ(2)
ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠲᠤ ᠠᠰᠬᠠᠬᠤ ᠨᠢ ᠠᠨᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠦᠭᠡ ᠪᠠ ᠬᠡᠯᠡᠵᠦ ᠭᠠᠷᠭᠠᠯ᠎ᠠ᠂ ᠠᠰᠬᠠᠭᠰᠠᠨ ᠰᠦᠨ ᠴᠡᠭᠡ ᠶᠢ ᠡᠷᠭᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠠᠪᠴᠤ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠡᠢ ᠠᠳᠠᠯᠢ ᠪᠢᠳᠡ ᠲᠠᠩᠭᠠᠷᠢᠭ ᠶᠢᠠᠨ ᠦᠯᠦ ᠪᠤᠴᠠᠭᠠᠨ᠎ᠠ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠤᠳᠬ᠎ᠠ ᠲᠠᠢ᠃ ᠡᠷᠳᠡᠨ ᠦ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯᠴᠤᠳ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠰᠦᠨᠡᠰᠦ ᠴᠢᠰᠤᠨ ᠳᠠᠭᠠᠨ ᠣᠷᠤᠰᠢᠵᠤ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠭ ᠭᠡᠵᠦ ᠦᠵᠡᠳᠡᠭ ᠤᠵᠢᠷ ᠠᠴᠠ ᠠᠮᠢ ᠰᠦᠨᠡᠰᠤ ᠪᠡᠷ ᠶᠢᠡᠨ ᠲᠠᠩᠭᠠᠷᠢᠭᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠢᠭ᠎ᠠ ᠬᠡᠷᠡᠭ ᠪᠦᠭᠡᠳ ᠦᠬᠡᠷ ᠦᠨ ᠡᠪᠡᠷ ᠲᠦ ᠳᠤᠰᠤᠭᠠᠳᠠᠭ ᠨᠢ ᠨᠢᠭᠡ ᠲᠣᠯᠤᠭᠠᠢ ᠲᠤ ᠦᠷᠭᠦᠯᠵᠢ ᠬᠠᠮᠳᠤ ᠪᠠᠢᠢᠬᠤ ᠬᠣᠣᠰ ᠡᠪᠡᠷ ᠮᠡᠲᠦ ᠰᠠᠯᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠨᠥᠬᠦᠷᠯᠡᠨ᠎ᠡ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠤᠳᠬ᠎ᠠ ᠲᠠᠢ᠃ ᠠᠨᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠲᠠᠩᠭᠠᠷᠢᠭ ᠲᠠᠯᠪᠢᠯᠴᠠᠭᠰᠠᠨ᠎ᠤ ᠳᠠᠷᠠᠭ᠎ᠠ ᠬᠠᠷᠢᠯᠴᠠᠨ ᠳᠡᠪᠡᠯ᠂ ᠪᠦᠰᠡ᠂ ᠮᠣᠷᠢ ᠪᠡᠯᠡᠭᠯᠡᠵᠤ᠂ ᠮᠥᠨ ᠲᠡᠷᠡ ᠳᠣᠣᠷ᠎ᠠ᠎ᠪᠠᠨ ᠠᠨᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠶᠢᠠᠨ ᠳᠡᠪᠡᠯ ᠢ ᠡᠮᠦᠰᠦᠨ᠂ ᠪᠦᠰᠡ ᠶᠢ ᠪᠦᠰᠡᠯᠡᠨ᠂ ᠮᠣᠷᠢ ᠶᠢ ᠤᠨᠤᠵᠤ᠂ ᠬᠣᠲᠠ ᠬᠦᠷᠢᠶ᠎ᠡ ᠪᠡᠨ ᠨᠠᠷᠠ ᠵᠥᠪ ᠭᠤᠷᠪᠠ ᠲᠣᠭᠣᠷᠢᠳᠠᠭ᠃ ᠳᠡᠪᠡᠯ ᠪᠣᠯ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠳᠦᠷᠢ ᠲᠥᠷᠬᠦ ᠶᠢ ᠢᠯᠡᠳᠬᠡᠳᠡᠭ᠂ ᠪᠦᠰᠡ ᠪᠣᠯ ᠰᠦᠯᠳᠡ ᠬᠡᠢᠢᠮᠦᠷᠢ ᠨᠢ ᠪᠣᠯᠳᠠᠭ᠂ ᠮᠣᠷᠢ ᠪᠣᠯ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠲᠣᠲᠤᠨᠢ ᠬᠠᠨᠢ ᠨᠥᠬᠦᠷᠤᠴᠢᠷ ᠠᠴᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠶᠢ ᠰᠣᠯᠢᠯᠴᠠᠨ᠂ ᠠᠮᠢ ᠪᠡᠢ᠎ᠡ ᠨᠢᠭᠡ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠪᠠᠨ ᠢᠯᠡᠷᠬᠡᠢᠢᠯᠡᠵᠦ ᠪᠠᠢᠢᠭ᠎ᠠ ᠵᠦᠢᠯ ᠶᠤᠮ᠃

Газарт асгах нь андын үгээ хэлж гаргалаа, асгасан сүү цэгээг эргүүлж авч болохгүйтэй адил бид тангарагаа үл буцаана гэсэн утгатай. Эртний монголчууд хүний сүнс цусандаа оршиж байдаг гэж үздэг учраас амь сүнсээрээ тангараглаж байгаа хэрэг бөгөөд үхрийн эвэрт дусаадаг нь нэг толгойд үргэлж хамт байх хос эвэр мэт салахгүй нөхөрлөнө гэсэн утгатай.

Андын тангараг тавилцсаны дараа харилцан дээл, бүс, морь бэлэглэж, мөн тэр дороо андынхаа дээлийг өмсөн, бүсийг бүслэн, морийг нь унаж, хот хүрээгээ нар зөв гурав тойрдог. Дээл бол хүний дүр төрхийг илтгэдэг, бүс бол сүлд хийморь нь болдог, морь бол хүний дотно хань нөхөр учраас тэр бүгдийгээ солилцон, амь бие нэг болохоо илэрхийлж байгаа зүйл юм.

No comments:

Post a Comment